บ่อยครั้งผู้ปกครองให้ความสำคัญกับการสอนทักษะชีวิตต่าง ๆ เช่น การขี่จักรยาน การดูทิศทาง การเคารพผู้อื่น มากกว่าทักษะการคิดสร้างสรรค์โดยไม่ตั้งใจ แต่การส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ให้ลูกนั้นแท้จริงแล้วมีความสำคัญไม่แพ้กัน ในสถานการณ์ที่เด็กต้องเผชิญกับปัญหา เด็กที่มีทักษะการคิดสร้างสรรค์จะสามารถแก้ปัญหาได้ง่ายกว่าเด็กที่ต้องทำตามข้อปฏิบัติที่เข้มงวดไม่มีอิสระในการคิด ดังนั้นพ่อแม่อย่างเรา ๆ สามารถทำอะไรได้บ้างเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของลูก? นี่คือเคล็ดลับสนุก ๆ มาดูกันเลย :
- เมื่อลูกประสบกับปัญหาและขอความช่วยเหลือ ทั้งเรื่องในชีวิตประจำวัน เช่น การบ้านที่แสนยากซับซ้อน หรือ หัวข้อทั่วไป เช่น การเป็นเพื่อนที่ดี คุณพ่อคุณแม่อย่าเพิ่งรีบตอบตามความคิดเห็นของคุณพ่อคุณแม่ในทันที ให้ถามลูกก่อนว่าลูกคิดอย่างไร และฟังความคิดเห็นของลูกอย่างตั้งใจ ลูกอาจมีคำตอบที่ไม่คาดคิด ทำให้พ่อแม่ประหลาดใจ หรือ อยู่นอกกรอบ คุณพ่อคุณแม่ควรให้คำชมเชยหรือปรบมือให้กับทุก ๆ ความคิดแม้ว่าจะหลุดโลกแค่ไหน
- ถามคำถามกระตุ้นต่อมจินตนาการของลูก เช่น จะรู้สึกอย่างไรนะถ้าได้มีพลังวิเศษ, ถ้าลูกสามารถหายตัวได้ 1 วัน ลูกวางแผนจะทำอะไร?
- ลองให้ลูกช่วยแก้ปัญหาในบ้าน เช่น ตอนนี้ห้องนั่งเล่นรกมากเราควรทำยังไงดี? การให้ลูกเสนอความเห็นในเรื่องใกล้ตัว ทำให้เด็กรู้สึกถึงการมีตัวตน การเป็นคนสำคัญ ช่วยสร้างพื้นที่สำหรับการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ และเปิดโอกาสให้พวกเขามีส่วนร่วมในครอบครัว
- เมื่อออกไปเดินเล่น ลองชวนเด็กเก็บก้อนหิน กิ่งไม้ ดอกไม้ และสิ่งอื่น ๆ ตามธรรมชาติ (ระวังอย่าเก็บมาเยอะเกินไป และระวังว่าของบางอย่างอาจมีเจ้าของ) เมื่อกลับถึงบ้านลองให้ลูก ๆ เขียนเรื่องราวหรือวาดภาพเกี่ยวกับสิ่งของที่รวบรวมได้ให้เป็นเรื่องราว
- ลองสร้างโจทย์กระตุ้นให้ลูกได้วาดรูป “ถ้าเราสามารถประดิษฐ์สิ่งของเพื่อทำให้ใช้ชีวิตง่ายขึ้น เราจะประดิษฐ์อะไร สิ่งนี้จะมีหน้าตาเป็นอย่างไร และมีวิธีการใช้งานอย่างไร?
- ชื่นชมลูกที่ความพยายามไม่ใช่ที่ความสำเร็จของผลงาน “พ่อ/แม่ภูมิใจในตัวลูกมากนะ ที่ตั้งใจอ่านหนังสือเตรียมตัวสอบ พ่อ/แม่รู้นะว่าลูกใช้เวลาทบทวนเยอะเลย” คุณพ่อคุณแม่พยายามพูดส่งเสริมให้ลูกมีกำลังใจในการเรียนรู้และแก้ปัญหา ซึ่งจะทำให้ลูกจดจำความรู้สึก เกิดความประทับใจได้ตราตรึงยาวนานกว่าการชื่นชมที่คะแนนสอบที่ลูกทำได้
สิ่งที่สำคัญที่สุด คือ อาจมีบางทีที่ลูกรู้สึกผิดหวังหลังจากทำกิจกรรมบางอย่างผิดพลาดไม่สำเร็จตามที่ตั้งใจ คุณพ่อคุณแม่อย่าเพิ่งบอกลูกว่า “ไม่เป็นไร” แต่ให้ลองเปลี่ยนมาถามว่า “ลูกคิดว่าทำไมลูกไม่ได้คะแนนดีกว่านี้ในการสอบครั้งนี้” ซึ่งจะทำให้ลูกมีโอกาสคิดอย่างสร้างสรรค์ถึงสิ่งที่ผ่านมาเพื่อให้ลูกสามารถปรับปรุงทำได้ดีขึ้นในครั้งต่อไป สิ่งนี้จะสร้างรากฐานที่มั่นคงของความคิดสร้างสรรค์และทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ คุณพ่อคุณแม่กำลังมีส่วนช่วยเตรียมพวกเขาให้มีความรู้และมีความพร้อมสำหรับความท้าทายขั้นสูงต่อไปที่พวกเขาจะได้พบเจอในชีวิต
